Lệnh Linux: 50 lệnh cơ bản

50 lệnh cơ bản của Linux được mình chia thành các nhóm lệnh sau đây:

Nhóm lệnh tạo dựng thư mục tập tin

Nếu bạn chưa biết đường dẫn tuyệt đối và đường dẫn tương đối là gì bạn có thể tham khảo thêm bài viết này.

Lệnh mkdir

Lệnh mkdir để tạo thư mục:

[root@duy ~]# mkdir -p /root/thumuc


[root@duy ~]# ls
anaconda-ks.cfg     cyberpanel.sh
backup              cyberpanel-upgrade.sh  install         thumuc

Ví dụ trên là bạn muốn tạo thêm thư mục tên là thumuc trong thư mục /root

Lệnh touch

Bạn cd và thư mục thumuc và tạo một tập tin không nội dung với touch

[root@duy ~]# cd /root/thumuc

[root@duy thumuc]# touch taptin.txt

[root@duy thumuc]# ls
taptin.txt

Như trên bạn thấy có tập tin xuất hiện tên là taptin.txt (tập tin này nằm trong thumuc)

Lệnh cat

Bạn dùng lệnh cat để xem nội dung tập tin

[root@duy thumuc]# cat taptin.txt
[root@duy thumuc]#

Như ta thấy tập tin không có nội dung gì cả.

Lệnh echo

Ta có thể chèn nội dung bằng echo vào tập tin

[root@duy thumuc]# echo 'noidung' > taptin.txt

[root@duy thumuc]# cat taptin.txt
noidung

Như trên ta đã chèn nội dung noidung vào tập tin, nó sẽ đè vào nội dung có sẳn của tập tin, nếu bạn muốn chèm thêm nội dung vào dòng tiếp theo thì dùng dấu >> thay cho >

[root@duy thumuc]# echo 'noidung2' >> taptin.txt

[root@duy thumuc]# cat taptin.txt
noidung
noidung2

Lệnh more

Nếu tập tin quá dài bạn muốn xem từ từ thì có thể dùng cat và more

[root@duy thumuc]# cat taptin.txt |more

Lệnh tail

Nếu tập tin quá dài và bạn chỉ muốn xem phần cuối của tập tin bạn có thể dùng tail

[root@duy thumuc]# tail -n1 taptin.txt
noidung2

Ví dụ trên thì biến -n1 có nghĩa là chỉ hiển thị 1 dòng cuối cùng, nếu là -n100 thì nó sẽ hiển thị 100 dòng cuối cùng

Lệnh nano

Phía trên là tạo tập tin, giả sử bạn muốn edit chỉnh sửa tập tin thì sao. Linux không cung cấp công cụ có giao diện cho bạn thì làm sao bạn edit tập tin như notepad trên Windows?

May mắn thay Linux có các công cụ chỉnh sửa tập tin trong cả dòng lệnh như nano, vi, vim…

[root@duy thumuc]# nano taptin.txt

Gõ lệnh trên bạn sẽ được vào ứng dụng nano dùng để chỉnh sửa nội dung của tập tin:

  GNU nano 2.3.1                    File: taptin.txt                                     

noidung
noidung2
noidung3








^G Get Help     ^O WriteOut     ^R Read File    ^Y Prev Page    ^K Cut 
^X Exit         ^J Justify      ^W Where Is     ^V Next Page    ^U UnCut

Bạn viết vào nội dung tùy thích sau đó ấn Ctrl+X để thoát và nhấn Yes xác nhận để Save lại:

Save modified buffer (ANSWERING "No" WILL DESTROY CHANGES) ?
 Y Yes
 N No           ^C Cancel

Lệnh vi

Nếu hệ thống không có nano thì bạn có thể dùng vi (hầu như hệ thống nào cũng có vi)

[root@duy thumuc]# vi taptin.txt

Bạn sẽ được đưa vào giao diện của vi

noidung
noidung2
noidung3
~
~
~
~
"taptin.txt" 3L, 26C

Bạn bấm phím i để có thể viết vào nội dụng của bạn (qua chế độ INSERT):

noidung
noidung2
noidung3
noidung4
~
~
~
~
-- INSERT --

Khi muốn thoát bạn ấn phím ESC để rời chế độ INSERT

noidung
noidung2
noidung3
noidung4
~
~
~
~
:wq

Bạn ấn lệnh :wp để vi biết rằng bạn muốn save tập tin này.

Bạn ấn lệnh :q! nếu không muốn save (giữ tập tin như đầu)

noidung
noidung2
noidung3
noidung4
~
~
~
~
:q!

Lệnh cp

Bạn muốn nhân bản tập tin đó ra thêm một bản khác thì làm sao? Hãy dùng lệnh cp:

[root@duy thumuc]# cp /root/thumuc/taptin.txt /root/thumuc/taptin-nhanban.txt

[root@duy thumuc]# ls
taptin-nhanban.txt  taptin.txt

Hãy kiểm tra nội dung của chúng bằng lệnh cat, bạn sẽ thấy chúng có nội dung như nhau.

Lệnh mv

Bây giờ mình muốn đổi tên tập tin taptin-nhanban.txt sang taptin2.txt mình sẽ dùng lệnh mv:

[root@duy thumuc]# mv /root/thumuc/taptin-nhanban.txt /root/thumuc/taptin2.txt


[root@duy thumuc]# ls
taptin2.txt  taptin.txt

Ví dụ mình muốn di chuyển tập tin đó ra khỏi thư mục thumuc và bỏ vào trong thư mục /root mình cũng dùng mv:

[root@duy thumuc]# mv /root/thumuc/taptin2.txt /root/taptin2.txt


[root@duy thumuc]# ls /root
anaconda-ks.cfg    cyberpanel.sh      cyberpanel-upgrade.sh      taptin2.txt         install.tar.gz  thumuc

Lệnh find

Giả sử bạn quên mất tập tin taptin.txt nằm ở đâu rồi bạn có thể dùng find để tìm ra nó:

[root@duy thumuc]# find /root -name taptin.txt

/root/thumuc/taptin.txt

Thay thế /root bằng thư mục khác nếu bạn nhớ nó nằm ở thư mục cha nào, nếu bạn không nhớ nó nằm ở thư mục nào thì thay /root bằng /

[root@duy thumuc]# find / -name taptin.txt

/root/thumuc/taptin.txt

Lệnh rm

Bây giờ mình tìm thấy đường dẫn của tập tin, mình muốn xóa nó đi thì làm sao? Bạn có thể dùng lệnh rm:

[root@duy thumuc]# rm -f /root/thumuc/taptin.txt

Nếu bạn muốn xóa toàn bộ những gì có trong thư mục :

[root@duy ~]# rm -rf /root/thumuc/

Phải đặc biệt chú ý lệnh rm -rf là lệnh rất nguy hiểm nó sẽ xóa sạch mọi thứ mà không thể hồi phục. Bạn chỉ nên dùng nó khi cần thiết và đảm bảo không gây hậu quả nghiêm trọng.
Ví dụ chỉ cần gõ: rm -rf / bạn biết chuyện gì sẽ xảy ra rồi đó.

Hết phần 2, Đọc phần tiếp theo >>

Cám ơn bạn đã đọc hết bài viết, hãy bấm chia sẻ lên mạng xã hội để nhớ rằng bạn đã từng nắm được kiến thức do bài viết này cung cấp rồi:

Lệnh Linux: 50 lệnh cơ bản – Phần 2